Strona bierna

Strona bierna w języku angielskim — informacje ogólne

W języku polskim wypowiedzi można podzielić na zdania w stronie czynnej, biernej i zwrotnej.

Strona zwrotna to formy typu myć się, ubierać się itd. Strona czynna to zdania w rodzaju Pomalowałem dom na zielono. Natomiast strona bierna (ang. passive voice) to forma gramatyczna typu Dom został pomalowany na zielono.

W języku angielskim również występuje strona czynna i bierna (nie ma natomiast strony zwrotnej w takiej postaci, jak w języku polskim). Strona bierna jest najczęściej używana w wypowiedziach, w których najważniejsza jest sama opisywana czynność, a nie to kto ją wykonał.

Dla porównania, w mowie czynnej zwykle najważniejszą rolę odgrywa wykonawca czynności.

Porównajmy dwa poniższe krótkie fragmenty tekstu. Tekst po lewej stronie to początek opisu historii liczby zero. Liczba ta jest tematem tego tekstu. Natomiast tekst po prawej dotyczy tego, jak Babilończycy oznaczali zero w swoim systemie liczbowym. Tematem głównym jest postępowanie Babilończyków.

Zero was invented independently by the Babylonians, Mayans and Indians (although some researchers say the Indian number system was influenced by the Babylonians). The Babylonians got their number system from the Sumerians, the first people in the world to develop a counting system.

Initially, the Babylonians left an empty space in their cuneiform number system, but when that became confusing, they added a symbol — double angled wedges — to represent the empty column. However, they never developed the idea of zero as a number.

Można powiedzieć, że te dwa teksty ilustrują esencję strony biernej i czynnej, tzn. podkreślenie znaczenia opisywanej czynności w pierwszym przypadku i wykonawcy czynności w drugim.

Innymi słowy, w stronie czynnej mówimy, co robią ludzie, zwierzęta lub przedmioty. Natomiast w stronie biernej opowiadamy, co jest robione ludziom, zwierzętom lub przedmiotom.Zapamiętaj

W zdaniu ważna jest czynność lub zdarzenie, a wykonawca czynności lub sprawca zdarzenia nie jest ważny → użyj strony biernej.

W zdaniu najważniejszy jest wykonawca czynności lub sprawca zdarzenia → użyj strony czynnej.

Strona bierna angielski — kiedy używać

W języku angielskim strona bierna jest używana znacznie częściej niż w języku polskim. Ma to związek między innymi ze strukturą zdań w tych dwóch językach, np.:

Rysiek pomalował dom na zielono. → Tu podkreślamy kolor, na jaki pomalowano dom.

Na zielono pomalował dom Rysiek. → Tu ważne jest, że dom pomalował Rysiek, a nie np. Łukasz.

W języku angielskim w drugim ze zdań użylibyśmy strony biernej:

Rysiek painted the house green. → Tu najbardziej istotny jest kolor, na jaki pomalowano dom.

The house was painted green by Rysiek. → Tu ważne jest, że dom pomalował Rysiek, a nie np. Łukasz. To zdanie jest w stronie biernej.

Poniżej znajduje się opis jeszcze kilku innych przypadków, w których w języku angielskim (a w sumie często też i w polskim) stosuje się stronę bierną.

Wykonawca jest nieistotny

Strona bierna jest używana, gdy wykonawca czynności opisywanej w zdaniu jest nieistotny, np.:

The chain-driven was invented in 1885, and by 1896 the new „bicycle craze” was in full swing. → Rower łańcuchowy wynaleziono w 1885 r., a już w 1896 „rowerowe szaleństwo” trwało w najlepsze.

Czasami strona bierna jest używana w przeciwnym celu, tzn. aby podkreślić znaczenie wykonawcy czynności, np.:

The in vitro fertilisation method was developed by Robert G. Edwards.

Wykonawca jest nieznany lub bliżej nieokreślony

Strony biernej używa się także, gdy wykonawca czynności jest nieznany albo bliżej nie określony, np. w stronie czynnej wyrażony za pomocą słów somebody, someone, everyone itd., np.:

Before cooking was invented, these two factors balanced each other out. → Zanim wynaleziono gotowanie, te dwa czynniki wzajemnie się równoważyły.

Instrukcje, zawiadomienia, nakazy

Strona bierna jest również powszechnie stosowana w instrukcjach, zawiadomieniach, zakazach itp. wypowiedziach, np.:

Almost all male U.S. citizens, and male immigrants living in the U.S., who are 18 through 25, are required to register with Selective Service. → Prawie wszyscy mężczyźni będący obywatelami USA i imigranci mieszkający w USA będący w wieku od 18 do 25 lat odbywają obowiązkową służbę wojskową.

Procesy i wydarzenia historyczne, polityczne, społeczne itp.

Zdań w stronie biernej często używa się do opisywania różnych historycznych, politycznych i społecznych procesów oraz zwyczajów.

Eleven judges were nominated in all.

Zdania typu „mówi się”

Strony biernej używa się też w konstrukcjach odpowiadających polskim zdaniom typu „mówi się” (it is said), „podobno” itp.:

It is said that the swallow\’s flight is ninety miles an hour. (Podobno jaskółka leci z prędkością około 140 kilometrów na godzinę.)

Teksty naukowe i akademickie

Strona bierna jest również bardzo często spotykana w tekstach akademickich i ogólnie naukowych. Teksty tego typu charakteryzują się zawartością opisów zjawisk, w których nie jest ważny wykonawca czynności (agent), np.:

Mandarin language, also called Northern Chinese, Chinese (Pinyin) Guanhua (“Officials’ Language”), or (Wade-Giles romanization) Kuan-hua, the most widely spoken form of Chinese. Mandarin Chinese is spoken in all of China north of the Yangtze River and in much of the rest of the country and is the native language of two-thirds of the population.

Jakich czasowników używa się w stronie biernej

Najprościej i najbardziej ogólnie można powiedzieć, że w stronie biernej mogą być używane czasowniki przechodnie (transitive verbs), czyli rządzące dopełnieniem. Łatwo tę zasadę zapamiętać, przypominając sobie, że dopełnienie zdania w stronie czynnej staje się podmiotem w stronie biernej. Jeśli nie ma dopełnienia, to nie ma czego zamienić na podmiot.

W stronie biernej mogą też występować czasowniki złożone (phrasal verbs), np.:

The blind was pulled down to within an inch of the sash so that I could not be seen.

(Araby, James Joyce)

Neptune was named after the Roman god of the sea.

The Dutch were taken aback by the first reports of Secretary Marshall’s resignation…

Jakich czasowników nie używa się w stronie biernej

Dwie najważniejsze grupy czasowników, których nie używa się w stronie biernej to czasowniki nieprzechodnie (intransitive verbs) i w większości przypadków czasowniki statyczne (static varbs).

Czasowniki nieprzechodnie (intransitive verbs)

Czasowniki nieprzechodnie to takie czasowniki, które nie żądzą dopełnieniem bliższym. Brak dopełnienia oznacza, że nie ma czego zamienić na podmiot w stronie biernej. Przykładowe czasowniki nieprzechodnie to happen, die, sleep, run (w znaczeniu biec) i wiele innych. Oto kilka przykładów użycia czasowników nieprzechodnich:

It happened yesterday. → To wydarzyło się wczoraj.

(Nie powiemy To zostało wydarzone wczoraj ani It was happened yesterday)

I ran very fast. → Biegłem bardzo szybko.

(Nie powiemy Byłem biegnięty bardzo szybko ani I was ran very fast.)

Istnieje grupa czasowników, które zależnie od znaczenia są czasownikami przechodnimi lub nieprzechodnimi. Dotyczy to między innymi użytego w poprzednim przykładzie czasownika run. W znaczeniu biec czasownik ten jest nieprzechodni, ale w innych znaczeniach, np. prowadzić, zarządzać, jest przechodni i może być używany w stronie biernej, np.:

The company is run by a young man. → Firma jest prowadzona przez młodego mężczyznę.

Czasowniki statyczne (static verbs)

W stronie biernej nie używa się również niektórych czasowników statycznych, np. be, have (w znaczeniu mieć), exist, lack itd.

They lack elementary education. → Brak im podstaw wykształcenia.

I have a lot of money. → Mam dużo pieniędzy.

Niektóre czasowniki statyczne występują jednak w stronie biernej. Zaliczają sie do nich m.in. believe, intend, know, like, love i mean.